İşleçler ve Hesaplama Önceliği

Formüllerin elemanları üzerinde yapılmak istenilen hesaplama türünü işleçler belirtir ve bu işleçler için varsayılan bir öncelik sıralaması vardır.

İşleçler

1. Aritmetik işleçler
   
   SAYIsal sonuç elde etmek için kullanılan aritmetik işleçler;
   • toplama ( = 5 + 2 ® sonuç: 7 ),
   • çıkarma ( = 8 – 3 ® sonuç: 5 )
   • çarpma ( = 2 * 3 ® sonuç: 7 ),
   • bölme ( = 15 / 3 ® sonuç: 5 ),
   • olumsuzlama yani negatife döndürme ( –1 gibi ),
   • yüzde (= 20% * 90 ® sonuç: 18 ),
   • üssünü alma ( = 4 ^ 3 ® sonuç: 64 )
     şeklinde sıralanabilir.
     
2. Karşılaştırma işleçleri
   
   Karşılaştırma işleçleri; adından da anlaşılacağı üzere sonucu DOĞRU veya YANLIŞ olan işleçlerdir ve
   • “=” (eşittir işareti) ,
   • “>” (büyüktür işareti),
   • “<” (küçüktür işareti),
   • “>=” (büyüktür veya eşittir işareti),
   • “<=” (küçüktür veya eşittir işareti),
   • “<>” (eşit değildir işareti)
     şeklinde sıralanabilir ve =A1=A2, = A1>=A2, =A1<>A2 gibi kullanılır.
     
3. Metin birleştirme işleci
   
   Birleştirme işleci olan “ & “ simgesi esas olarak Türkçe’mizdeki İLE bağlacına karşılık gelir.Bu işleç ile iki ayrı METİN birleştirilebilir ve aşağıdaki gibi kullanılabilir.
   = “Milli Mücadele, Mustafa Kemal Atatürk’ün, “ & “19 Mayıs 1919 günü Samsun’a çıkışıyla başlar.”
   & simgesiyle birleştirilen METİN parçaları, = A1 & A2 gibi hücrelere atıf yapılarak ya da
   = “Bugün, saat “ & METNEÇEVİR(A1/24;“ss:dd”) & “ ‘de yola çıkacağım.”
   gibi başka hücredeki SAYIsal değerleri METİNe çevirerek de kullanılabilir.
   
   
4. Başvuru işleçleri
   
   Başvuru işleçleri; formüllerle yapılacak hesaplamalarda, işleme tabi tutulacak ALANları (hücre aralıklarını) belirtmek üzere; iki nokta üst üste işleci, noktalı virgül işleci ve boşluk işleci olarak sıralanabilir.
   • “ : “ işleci, yazılan hücreler DAHİL, bunların arasındaki TÜM HÜCRELERi ifade eden HÜCRE ARALIĞI BAŞVURUSU anlamına gelir ve A7:A26 gibi kullanılır.
   • “ ; “ işleci, İLE anlamına gelmek üzere, birden çok başvuruyu bir başvuruda birleştiren BİRLEŞİM İŞLECİdir ve =TOPLA(A1:A8;B4:B25 ) şeklinde kullanılır. Örnekteki formül A1:A8 aralığı ile B4:B25 aralığındaki SAYISAL değerlerin TOPLAmını verir.
   • “ “ boşluk işleci, KESİŞİM anlamına gelir ve =TOPLA(A1:C8 B4:B20) şeklinde kullanılır ve verilen hücre aralıklarının kesişimi anlamına gelir. Örnekteki formül A1:C8 hücre aralığı ile B4:B20 hücre aralığının KESİŞİMi olan B4:B8 hücre aralığının TOPLAmını verir.

Hesaplama Öncelikleri ve İşlem Yapma Sırası

Malum olduğu üzere Excel’de formüller “ = “ (eşittir işareti) ile başlar ve formül içerisindeki işleçlere göre yapılan hesaplamaların elbette bir öncelik sıralaması vardır.
Ancak “ ( ) ” (parantez işaretleri) kullanılarak hesaplama önceliğini değiştirmek mümkündür.

1. Öncelik sırası
   
   Yukarıdaki açıklanan işleçlerin birkaçı/tümü aynı formül içerisinde kullanıldığında bu hesaplamalar; eşdeğer işleçler arasındaki hesaplama önceliği SOLDAN SAĞA olmak üzere;
   1. Başvuru İşleçleri (iki nokta üst üste, tek boşluk ve noktalı virgül)
   2. Olumsuzlama (negatife çevirme) işleci ( –2 ‘deki gibi )
   3. Aritmetik işleçler (yüzde, üs, çarpma/bölme, toplama/çıkarma, karşılaştırma işleçleri)
      sırasına göre gerçekleşir.
2. Hesaplama önceliğindeki sıralamayı değiştirme
   Yukarıda belirtilen hesaplama önceliği sırasını “ ( ) “ (parantez–ayraç işaretleri) kullanılarak değiştirmek mümkündür. Bir’den fazla parantez iç içe kullanıldığında hesaplama önceliği, en içteki parantezden en dıştakine doğru şeklindedir.
   
   Örneğin:
   = A1+52/TOPLA(A2:G2) formülünde; önce A2:G2 hücre aralığının toplamı alınır, sonra 52 sayısı bulunan toplama bölünür, çıkan sonuç da A1 hücresindeki değerle toplanır.
   
   Aynı formül =(A1+52)/TOPLA(A2:G2) şeklinde yazıldığında ise önce A2:G2 hücre aralığının toplamı ve A1 hücresindeki değer ile 25’in toplamı bulunur, en son bölme işlemi yapılır.